Profiles: Boddaert Geoproducties – Ooit zal de Grote Bosatlas vervangen worden
Elke paar weken brengen wij een van onze profiles in beeld met inspirerende ondernemers en kunstenaars. Deze week: Boddaert Geoproducties.
Maarten Boddaert (49) vertelt over aardrijkskunde en cartografie zoals je zou willen dat je Aardrijkskundeleraar dat vroeger deed. Hoewel Boddaert zelf nooit voor de klas heeft gestaan, ontwikkelt hij voor een van zijn klanten lesmateriaal voor het voortgezet onderwijs. Dankzij een logistiek zetje in de rug van zijn oude werkgever en een lang gekoesterde wens om zelf een atlas te ontwikkelen, besloot Boddaert in 2012 om voor zichzelf te beginnen met Geoproducties. Met de nodige tegenslagen en een lange adem is het Boddaert vorig jaar gelukt om Alcarta – de nieuwe wereldatlas, te publiceren. Stilletjes hoopt Boddaert dat Alcarta, zijn concurrent, de Grote Bosatlas van de troon zal stoten. Die weg is lang, maar niet onmogelijk.
Even testen of je scherp bent. Wat is de hoofdstad van Australië?
Haha, de hoofdstad van Australië… goede vraag. Het is in ieder geval niet Sydney. Melbourne, denk ik?
Het is Canberra, flauw hè?
Dat had ik natuurlijk moeten weten!
Zou je kunnen stellen dat je grafisch vormgever bent gespecialiseerd in het maken van topografische kaarten, of doe ik je daarmee te kort?
Een kaart is een hele specifieke vorm voor het weergeven van gegevens. Daar komt meer bij kijken dan je wellicht denkt. Stel je maakt een overzichtskaart van de provincie Utrecht. Dan wil je dat de getoonde informatie compleet en actueel is. Je maakt een model van de werkelijkheid, daar is ook het nodige onderzoek voor nodig. Vroeger heb ik zelf veel kaarten getekend, maar inmiddels ben ik vooral bezig met research en eindredactie.
Je hebt een eigen atlas ontwikkeld genaamd Alcarta, kun je daar iets meer over vertellen?
Ik heb Alcarta samen met Westermann Gruppe uit Duitsland ontwikkeld en het laten uitgeven door ThiemeMeulenhoff. We begonnen met niets en dat is verworden tot een atlas met zo’n driehonderd pagina’s vol kaarten. Je bepaalt van A tot Z wat daar in moet en wat niet, en dat gaat op groot detailniveau. Het is passen en meten met de grootte van de kaarten, de tekst, legenda’s en natuurlijk waar haal je al die gegevens vandaan. En uiteindelijk de kaarten daadwerkelijk laten tekenen, daar kan per kaart weken aan manuren in zitten.
De Grote Bosatlas heeft inmiddels haar 55e editie uitgebracht, daar gaat Alcarta de concurrentie mee aan. Wat is er mis met de Grote Bosatlas?
Ik was van mening dat ik een atlas kon ontwikkelen die beter was dan de Bosatlas. Zodoende ben ik partners gaan zoeken om die ambitie te realiseren. Ik vind dat er best wel veel mis is met de Bosatlas; ik vind hem veel te dik geworden; ik vind de samenhang elke editie minder goed worden; de navigatie kan beter, zo staat de legenda enkel voorin de atlas, waardoor je iedere keer heen en weer moet bladeren. In de loop van de jaren is men in Groningen achterover gaan leunen, omdat er toch geen concurrentie was. Voor mij voelde het als de uitgelezen kans ze die concurrentie te bieden
Alcarta is sinds vorig jaar beschikbaar. Hoe zorg je er nu voor dat scholen jouw atlas gaan gebruiken?
In het vakgebied Aardrijkskunde kan de doelgroep vrij goed bereikt worden. Jaarlijks is er een grote bijeenkomst voor Aardrijkskunde docenten. Op dat event komen per keer zo’n duizend leraren. In Nederland zijn er op het moment zo’n 700 middelbare scholen, dus gemiddeld wordt 1,3 docent per school daar vertegenwoordigd. Verder heeft ThiemeMeulenhoff met haar lesmethode De Geo voor Aardrijkskunde ook een groot marktaandeel. Hierdoor raken scholen ook bekend met Alcarta. Het is wel een langzaam proces. Scholen gaan niet van de één op andere dag over naar een andere atlas. Het is een langetermijnproject.
Waar komt jouw interesse voor Geologie eigenlijk vandaan?
Die interesse was er al van jongs af aan. Als kind zat ik al in atlassen te lezen en te neuzen. Ik vond aardrijkskunde in het voortgezet onderwijs ook een heel leuk vak. Zodoende ben ik sociale geografie gaan studeren en later cartografie hier in Utrecht.
Een aantal jaar geleden kwam aan het licht dat de wereldkaart die wij allemaal kennen niet helemaal correct is. Zo is Rusland veel te groot afgebeeld en het continent Afrika weer iets te klein. Hoe zit dat precies?
De aarde is natuurlijk bol en een kaart is plat. Dan moet je ìets doen om dat bolle, plat uit te beelden. Daarvoor heb je diverse mogelijkheden. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen dat de vorm helemaal klopt, maar dan gaat het mis met het oppervlakte. Dan worden landen richting de polen steeds groter. Dat gebeurt met de Mercatorprojectie, waar je in je vraag op doelt, dan zie je dat Groenland net zo groot is als Afrika. Je kan ook kiezen voor oppervlaktegetrouwheid, maar dan gaan de landen heel erg vervormen. Een voorbeeld hiervan is de Petersprojectie. Hier wordt Groenland zo plat als een dubbeltje en Afrika lijkt net alsof die aan de waslijn hangt. In mijn atlas maken we gebruik van de Winkel-tripelprojectie, dat is een compromis tussen vorm- en oppervlaktegetrouwheid.
Door satellietbeelden en GPS is het in kaart brengen van de wereld misschien wel kinderspel geworden. Hoe deed men dat vroeger eigenlijk zonder al die hedendaagse technologie?
Op lokale schaal wordt er tegenwoordig gebruikt gemaak van luchtfoto’s en op regionale of landelijke schaal kun je inderdaad denken aan satellietbeelden. In de tijd van Blaeu (lees: Joan Blaeu, beroemde Nederlandse cartograaf begin 17e eeuw) ging dat anders, maar wat zo bijzonder is, is dat kaarten uit die tijd al zeer nauwkeurig waren. Daarvoor gebruikte men de zogenaamde driehoeksmeting. Wanneer je de afstanden tussen punten en de hoeken van bepaalde objecten goed meet, kun je in principe alle nodige gegevens herleiden. In de 17e eeuw werden de afstanden tussen kerktorens gemeten, op basis van de hoek op een bepaalde afstand kon men een gebied nauwkeurig in kaart brengen. Het was wel een monnikenwerk. Dat gaat nu allemaal veel sneller en nauwkeuriger.
Welk land op de wereldkaart vind je esthetisch het meest interessant?
Kaarten met reliëf vind ik altijd heel interessant. Dat is dan niet specifiek een bepaald land, maar reliëf in combinatie met schaduw geeft een heel mooi effect. Kaarten met gebergtes, de Alpen, dat ziet er gewoon heel fraai uit. Ik heb een oude reiskaart van Zwitserland die bijna uit elkaar valt. Het lettertype, het reliëf in combinatie met de schaduw, je ziet gewoon de diepte in die bergen. Dat is heel knap gedaan. De schaduwering is nog met de hand gezet en dat is heel veel werk kan ik je vertellen.
Je werkt nu sinds 2012 voor jezelf, stel je moeten kiezen: freelancer of vast in dienst?
De verplichting om elke dag op gezette tijden op kantoor te zijn vind ik een groot nadeel. Ik heb een gezin met opgroeiende kinderen, dan merk je toch dat dit wel een fase is om er voor je kinderen te zijn. Ik ben overigens nooit iemand geweest die heel erg moeite heeft gehad om onder een baas te werken. Maar ik kies dan toch voor freelancer.
Wat betekent succes voor jou?
Ik heb in die zin wel een belangrijke mijlpaal bereikt, met het op de markt zetten van Alcarta. Het succes zit hem voor mij persoonlijk vooral in het feit dat ik weet dat het een goed product is geworden. Dat vind ik misschien nog wel belangrijker dan een commercieel succes, want daarbij heb je met zoveel factoren te maken. De basis is of het product gewoon goed is.
Website: Geoproducties.nl
Website: Alcarta.thiememeulenhoff.nl
Instagram: Alcarta_atlas
Tekst geschreven door: Sidney Steinmann
